Scipeáil chuig ábhar

Scríbhneoireacht & Ealaín

Cloch le hiairiglifí

Faigh amach faoi chló iairiglifeach na hÉigipte, faoina fhorbairt agus faoina úsáid i scríbhneoireacht agus in ealaín.

Forbraíodh cló iairiglifeach na hÉigipte le linn na gcéimeanna deiridh d’aontú na tíre idir 3300 agus 3000 RCh. Baineadh úsáid as le haghaidh inscríbhinní agus le haghaidh lámhscríbhinní naofa go dtí gur iompaíodh an Éigipt ar an gCríostaíocht sa cheathrú haois AD. Cé go raibh sé ciotach chun teangacha eile a scríobh leis, is bealach thar a bheith éifeachtach é le haghaidh na hÉigiptise, teanga mharbh ina bhfuil go leor grúpaí focal leis an bhfuaim chéanna. Oibríonn sé an bprionsabal gurb ionann comharthaí agus rudaí, smaointe nó fuaimeanna. Is féidir consan amháin, dhá chonsan nó trí chonsan a léiriú le comharthaí nó is féidir rud a léiriú go díreach leo.

Críochnaíonn a lán focal le ceann amháin de thart ar chaoga comhartha coitianta do chatagóirí focal atá in-aitheanta go héasca m.sh. baintear úsáid as dhá chos chun briathra gluaiseachta amhail ‘téigh’ a chríochnú. Ós rud é nach raibh aon ghá le gutaí sa chló sin tá sé deacair anois fuaim bheacht na hÉigiptise a athchruthú ó chreatlach na gconsan a thugtar sa chló.

Leanann foirmeacha iairiglifeacha na rialacha céanna agus a leanann ealaín fhoirmiúil. Taispeántar na hábhair ón uillinn is saintréithí dá gcuid d’fhonn a n-eisint a ghabháil. In ábhair chasta amhail an cholainn dhaonna léiríodh gach deighleog ón taobh ba tharraingtí dá cuid - na guaillí agus na súile chun tosaigh, an aghaidh agus an cholainn íochtair ón taobh - agus ansin cuireadh an rud iomlán le chéile mar dhuine fós in-aitheanta. Bhí sainoiliúint riachtanach chun na comhréireanna beachta a aimsiú agus cruthaíodh an chuid is mó de na saothair ealaíne fhíneálta i dtréimhsí nuair a bhí ceardlanna ríoga nó teampaill faoi rath.

Bí cinnte chun súl a choinneáil le haghaidh na bpointí faisnéise seo agus tusa ag breathnú thart ar na tailte! Soláthraíonn siad a lán faisnéise spéisiúla maidir le gnéithe éagsúla na ngairdíní agus an fhearainn páirce.


Cláraigh dár nuachtlitir

Coinnigh suas chun dáta

Receive updates on the latest exhibitions