Tá an spás idirghníomhach spreagtha ag na ‘caibinéid fhiosrachta’ Victeoiriacha ag Ard-Mhúsaem na hÉireann - tá dámhachtain dhearaidh ollmhór bronnta ag ICAD ar Stair an Dúlra.

Osclaíodh go hoifigiúil é i mí Iúil 2019 bhuaigh ‘Caibinéad na nIontas’ ag Ard-Mhúsaem na hÉireann - Stair an Dúlra i mBaile Átha Cliath dámhachtain Óir de chuid na hInstitiúide Fógraíochta Cruthaithí agus Dearaidh (ICAD) as dearadh grafach. Bronnadh an dámhachtain ar Detail. Design Studio as a gcuid oibre dearaidh ghrafaigh a úsáidtear i gCaibinéad na nIontas.  
Ba é AP+E (ailtirí) a dhear Caibinéad na nIontas agus ba é Chris White as Acrewood a thóg é. Ba é Detail. Design Studio a rinne an obair dhearaidh ghrafach. Bronnadh an dámhachtain ar an saothar deartha léirmhínitheach le Detail a chuireann ar chumas na gcuairteoirí Caibinéad na nIontas a shainaithint, príomhfhaisnéis a léamh agus tuiscint a fháil ar cén fhaisnéis a bhaineann le cén sampla. 
Spreagtha ag na ‘caibinéid fhiosrachta’ a réitigh an bealach don tóir mhór a bhí ar mhúsaeim sa tréimhse Victeoiriach, cheap AP+E (ailtirí) Caibinéad na nIontas agus níl a leithéid le fáil in Éirinn.  Choimisiúnaigh foireann Oideachais agus For-rochtana Ard-Mhúsaem na hÉireann é mar spás idirghníomhach nua san Ard-Mhúsaem - Stair an Dúlra. Is é téama na dtaispeántas ná ‘Creachadóir agus Creach’ agus i measc na mbuaicphointí tá giall Hiéana Breac atá 30,000 bliain d’aois as pluais Éireannach, beann d’Fhia Mór na mBeann atá 10,500 bliain d’aois, agus Turtar Ceannramhar a fuarthas ar thrá i gCo. na Gaillimhe. Bhí sé mar aidhm ag an tionscadal spás a dhearadh a thaispeánfadh na heiseamail seo, a dhéanfadh iniúchadh ar an téama agus a thaitneodh le go leor cuairteoirí ar an músaem, go háirithe scoileanna agus teaghlaigh. Bhí an fhoireann oideachais ag iarraidh, go háirithe, go bhféadfadh an dearadh cur ar chumas cuairteoirí uathúlacht eiseamail stair an dúlra a iniúchadh ar bhealach spraíúil.
Dúirt Rossi McAuley, Uachtarán ICAD nuair a bhronn sé an dámhachtain
 “Aithnítear dámhachtainí ICAD mar an ghnóthachtáil is airde i sármhaitheas chruthaitheach i bhFógraíocht agus Dearadh in Éirinn. Bronnann an Institiúid a Bell ICAD iomráiteach ar thrí leibhéal a shainmhínítear mar, Cré-umha, Airgead agus Ór. Gan eisceacht tá an t-ór ICAD ar stuaic na sármhaitheasa cruthaithí. D’fhonn tionscadal ór a bhuachan ag ICAD, ní mór don ghiúiré a cuireadh le chéile a chinneadh go bhfuil an tionscadal atá i gceist; “Eisceachtúil ó thaobh smaoineamh, forghníomhaithe agus cáilíochta de; saothar nach bhféadtar dearmad a dhéanamh air a shainmhíníonn nó a athshainíonn a réimse agus a chabhróidh le cáil a bhaint amach do chruthaitheacht na hÉireann go hidirnáisiúnta”. Tá ór ICAD fíorannamh agus in 2020 ní raibh ach 2 fhaighteoir i nDearadh, agus bhí Detail. Design Studio ar cheann acu. as a gcuid oibre ar an “Caibinéad na nIontas” - admháil agus aitheantas ón institiúid seo agus ónár dtionscal comhchoiteann araon gur chomhlíon an tionscadal seo na caighdeáin is airde a theastaíonn chun ár bpríomhdhámhachtain a bhaint amach.
Dúirt Naoise Ó Conbhubhair, Stiúrthóir Dearaidh Dhigitigh ó Detail.; “B’onóir do Detail. Design Studio é chun an fhéiniúlacht amhairc agus an córas grafach a fhorbairt do Chaibinéad na nIontas ag an Ard-Mhúsaem íocónach - Stair an Dúlra. Bhíomar an-bhródúil as réiteach dearaidh a chruthú atá báúil don timpeallacht stairiúil, a úsáideann ábhair a fhoinsítear go hinbhuanaithe agus a chloíonn le treoirlínte dochta caomhnaithe. Bhíomar ag iarraidh spáis úr nua a fhorbairt don chéad ghlúin eile de chuairteoirí óga chun foghlaim agus teagmháil a dhéanamh leis an músaem. Ba phribhléid é a bheith ag obair i gcomhar leis an bhfoireann chumasach ailtirí, déantóirí an chaibinéid agus foireann an mhúsaeim féin a thug an tionscadal iontach seo le chéile.’
D’oibrigh Ailtirí AP+E leis an Músaem ar dhearadh Chaibinéad na nIontas. Dúirt na hailtirí, Laurence Lord agus Jeffrey Bolhuis; “Ba chúis áthais dúinn mar ailtirí oibriú i gcomhar le chéile ar dhearadh an tionscadail iontaigh seo leis an bhfoireann ó Ard-Mhúsaem na hÉireann, Detail agus Acrewood. Tá an-áthas orainn gur aithin ICAD obair dheartha ghrafach dochreidte Detail, a bhí lárnach in eispéireas agus i rath Chaibinéad na nIontas.’
Mhínigh Lorraine Comer, Ceann Oideachais in Ard-Mhúsaem na hÉireann: “Obair den scoth a bhí san obair a rinne Detail. Design leis an Músaem maidir le dearadh agus comharthaíocht do Chaibinéad na nIontas. Cheap an Rannóg Oideachais Caibinéad na nIontas chun raon deiseanna foghlama a éascú agus chun eiseamail lárnacha ó bhailiúcháin Stair an Dúlra a thaispeáint. Chinntigh Detail. Design go raibh an rud a chruthaigh siad álainn agus feidhmiúil agus gur léiríodh go seasta riachtanais an phobail i dtéarmaí inrochtaineachta ina gcuid dearaí. Léirigh siad freisin a gcumas comhoibriú agus iad ag obair go dlúth le foireann Oideachais an Mhúsaeim i bhforbairt smaointe dearaidh.’
Forbraíodh Caibinéad na nIontas le tacaíocht ón Roinn Chultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta. Cé go bhfuil Ard-Mhúsaem na hÉireann - Stair an Dúlra dúnta faoi láthair le haghaidh deisiúcháin dín féadfaidh daoine an músaem a iniúchadh ar bhonn fíorúil agus an breathnóir 3D á úsáid aige ar https://www.museum.ie/en-IE/Museums/Natural-History/Visitor-Information/3D-Virtual-Visit  agus is féidir tuilleadh a fháil amach faoi eiseamail agus tionscadail Chaibinéad na nIontas anseo: Leathanach Gréasáin Chaibinéad na nIontas
 Críoch//
Teagmhálaí Meán:
Nótaí don Eagarthóir
 
Eolas faoin Chaibinéad na nIontas

• Ó Ard-Mhúsaem na hÉireann: https://www.museum.ie/en-IE/Museums/Natural-History/Engage-And-Learn/Learning-Resources/The-Wonder-Cabinet
• Ó ICAD: https://icad.ie/award/nmi-wonder-cabinet/
• Ón gCartlann 100: https://www.100archive.com/projects/nmi-wonder-cabinet

• Seitheadóireacht Hiéana Breac - Sa lá atá inniu ann, tá na hainmhithe seo ina gcónaí san fhiáine san Afraic, ach fuarthas iontaisí in Éirinn, ag dul siar thart ar 30,000 bliain.
• Cnámh géill iontaise le Hiéana Breac - Bí díreach in aice le hiontaise fhíor a fuarthas i bpluais in Éirinn.
• Blaosc Hiéana Breac (macasamhail) - Cuir do lámha ar bhlaosc hiéana agus féach ar a fhiacla géara agus a cnámh géill cumhachtach sainiúil. 
• Fia Mór na mBeann (Megaloceros giganteus) - Tá na fianna ollmhóra seo díofa in Éirinn le breis agus 10,500 bliain agus is féidir leat a gcnámharlaigh iontaise fhíora a fheiceáil ar taispeáint sa Mhúsaem i Seomra na hÉireann. Beidh beann iontaise fíor ag Caibinéad na nIontas atá mílte bliain d’aois agus féadfaidh tú do lámh a chur air.
• Turtar Ceannramhar - Fuarthas an turtar aosaigh seo ar thrá i nDroichead an Chláirín, Co. na Gaillimhe. Itheann na turtair seo ainmhithe, cosúil le smugairle róin na gealaí, agus a bhíonn siad ag dul ar imirce tríd an Aigéan Atlantach.
• Seabhac gorm - Is é an t-éan creiche seo an dúil bheo is gasta a mhaireann ar an Domhan agus is féidir leis luasanna os cionn 250km san uair a thaisteal agus é ag cuardach a chreiche. Tabhair cuairt ar Chaibinéad na nIontas chun a fháil amach cad atá an seabhac gorm ag dul sa tóir air!
• Limistéar Láimhseála Mara - Cuir do lámha ar fhiacail siorca iontaise ollmhóir, blaosc róin agus giall siorca ag an gCaibinéad na nIontas (Megalodon fiacail siorca, blaosc róin choitianta (macasamhail) agus giall siorca tíograigh - iad uile ina macasamhail)
• Beidh daoine in ann creachadóirí fiáine agus creach bhfuil cónaí orthu in Éirinn a fheiceáil in aice leo, cosúil le sionnach ina chodladh, easóg ocrach, luch i bhfolach agus francach donn. I gCaibinéad na nIontas is féidir le daoine foghlaim cén fáth a gcónaíonn giorriacha os cionn na talún agus cén fáth a gcónaíonn coiníní faoi thalamh.

 
Maidir le hArd-Mhúsaem na hÉireann - Stair an Dúlra
Tógadh Músaem Stair an Dúlra i 1856 chun freastal ar bhailiúcháin de Chumann Ríoga Bhaile Átha Cliath, a raibh fás leanúnach ag teacht air ó dheireadh an ochtú haois déag. Is músaem ‘stíl caibinéid’ é an foirgneamh atá deartha chun bailiúchán zó-eolaíochta fairsing agus cuimsitheach a thaispeáint agus is beag athrú atá tagtha air le breis agus céad bliain. Is minic a thugtar an cur síos de ‘mhúsaem de mhúsaem’ air, tugann a 10,000 taispeántas léargas ar an domhan nádúrtha, agus tá áthas curtha ar na glúine de chuairteoirí ó osclaíodh na doirse sa bhliain 1857.

Léiríonn an foirgneamh agus a thaispeántais go leor gnéithe de stair agus d’fhorbairt na mbailiúchán. Tógadh ar dtús é mar shíneadh ar Theach Laighean, áit a raibh Cumann Ríoga Bhaile Átha Cliath bunaithe ar feadh cuid mhaith den 19ú hAois.
Faoi Thionscadal 2040 agus plean forbartha caipitil an Roinn Chultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta do 2018-2027, d’fhógair an Rialtas go raibh sé ar intinn aige €85 milliún a infheistiú in áiseanna Ard-Mhúsaem na hÉireann sna 10 mbliana amach romhainn. Úsáidfear an infheistíocht seo, a bhí ar an infheistíocht chaipitil aonair is mó a leagtar amach sa phlean, chun an Músaem Stair an Dúlra (2018 - 2021) agus an Músaem Seandálaíochta ar Shráid Chill Dara (2022 - 2027) a athfhorbairt.
FAOI ARD-MHÚSAEM NA HÉIREANN:
Tá 4 shuíomh phoiblí ag Ard-Mhúsaem na hÉireann, agus Stór Bailiúcháin: 

• Ard-Mhúsaem na hÉireann - Seandálaíocht (Sráid Chill Dara, Baile Átha Cliath)
• Ard-Mhúsaem na hÉireann - Stair an Dúlra (Sráid Mhuirfean, Baile Átha Cliath)
• Ard-Mhúsaem na hÉireann– Na hEalaíona Maisiúla & Stair (Dún Uí Choileáin, Baile Átha Cliath)
• Ard-Mhúsaem na hÉireann - Saol na Tuaithe (Páirc an Turlaigh, Caisleán an Bharraigh, Co. Mhaigh Eo)
• Ionad Acmhainní Bailiúcháin (Sord) (Rochtain taighde trí choinne amháin)

• Facebook:  https://www.facebook.com/NationalMuseumofIreland
• Twitter: https://twitter.com/NMIreland
• Instagram:  @nationalmuseumofireland