Scipeáil chuig ábhar

Tionchar ar an gCistin

Mar gheall ar theacht an leictreachais i gcistin tuaithe na hÉireann tháinig laghdú ar an saothar crua de láimh do bhean an tí. Ghlac sé tamall fada sular athraíodh dearaí cistine ó na seanmhúnlaí, agus fearais saorsheasaimh á dtabhairt isteach i leaganacha amach traidisiúnta. Ní raibh tóir ar chistineacha feistithe go dtí gur tógadh na bungalónna úra sna 1970í.
 
Íomhá: Taobh istigh cistine ó na 1960í a tháinig slán le cócaireán GEC agus lampa an Chroí Ró-Naofa, Baile an Licéadaigh, Contae Chill Chainnigh, 1986 (A bhuíochas do Chartlann Ailtireachta na hÉireann)
 
Chuaigh líonta móra bansearbhóntaí tí ar imirce le linn na 1950í ag an am céanna ar tosaíodh ag cur fearais tí ar fáil go forleathan in Éirinn. Ba do mhná tí amháin a bhíodh an obair tí, agus dhéanfadh na mná tí sin an teach a bhainistiú agus dhéanfadh siad an obair tí, agus chuideoidh roinnt daoine muinteartha arbh mhná iad nó baill foirne íoctha leo corruair, agus corruair amháin.
 
Éist le Brigid O’Brien ag labhairt faoin difear a rinne fearais leictreacha do níochán agus do smúdáil ar fheirm i gCill Chainnigh:
Agallamh á chur ag Eleanor Calnan ar Brigid O’Brien i gContae Chorcaí, Márta 2018
   
Mar gheall ar iarainn agus ar chócaireáin leictreacha bhítí ábalta teochtaí smúdála agus cócaireachta a rialú. Le cuisneoirí bhítí ábalta bia úr agus sólaistí amhail uachtar reoite a stóráil. Bhí fáilte mhór ag mná agus ag teaghlaigh mhóra go háirithe roimh mheaisín níocháin agus triomadóirí, ina dtiocfadh clúidíní éadaigh a ní agus a thriomú faoi dhíon i ndrochaimsir.
 
Íomhá: Ag smúdáil ar an tábla, Nuacht REO, Márta 1955 (A bhuíochas do Chartlanna BSL)
 
Shuiteáil a lán daoine solas i ngach seomra agus soicéad in aice le doras na cistine ar dtús, a mbaintí úsáid as don iarann, raidió, nó citeal, de réir mar ba ghá. Fuair a lán teaghlach suaitheadh nuair a lasadh a gcistineacha le solas leictreach. Go tobann, bhítí ábalta neadacha damhán alla nach bhfeictí roimhe faoi sholas gais nó coinnle a fheiceáil, rud a spreag ráig athphéinteála agus athmhaisithe ar fud na tíre. Cuireadh fáilte roimh an solas leictreach as a chumas obair tí agus ceardaíocht a shoilsiú, chomh maith le lampaí an Chroí Ró-Naofa a uasghrádú go solas leictreach.
 
Éist le Josephine Helly ag labhairt faoi na soilse úra a chasadh air:
Agallamh á chur ag Eleanor Calnan ar Josephine Helly sa Ghrianán, Contae Lú, Aibreán 2019
 

Cláraigh dár nuachtlitir

Coinnigh suas chun dáta

Receive updates on the latest exhibitions